تعریف مبلمان شهری:
به مجموعه امکاناتی که در شهرها ، خیابان ها و میادین و پارك ها و فضاي باز شهري جهت استفاده عمومی نصب شده اند ، اطلاق می گردد. از جمله نیمکت ها ، باجه هاي تلفن ، صنوق هاي پستی ، سطل هاي زباله ،ایستگاه اتوبوس ، ایستگاه تاکسی ، سر پناه ها و نشست گاه ها و…که در مکان هاي مناسب شهري و متناسب با نحوه استفاده به منظور برقراري راحتی ، زیبایی و آرامش ، رفاه و امنیت شهري قرار داده اند ، مبلمان شهري می گویند. در واقع مبلمان شهري به مجموعه وسیعی از وسایل و تجهیزات اطلاق می شود که چون در شهر و خیابان و فضاي باز نصب می شوند، استفاده عمومی دارد و به این نام معروف است.مبلمان شهري بیش از یکصد عنوان را شامل می شود.
براي مثال : ایستگاه هاي اتوبوس ، نمایشگرهاي شهري ، سرویس بهداشتی ، زمین هاي بازي کودکان ، وسایل ورزشی ، تابلوها، سطل هاي زباله ، نیمکت ها و غیره.به تعبیر دیگر مبلمان شهري به نماد تندیس اطلاق می شود که در شهر، خیابان و فضاي باز که محل استفاده عموم است، نصب می شود ، در زمره مبلمان شهري قرار دارد ، به طوري که با ورود گردشگري مسافر و حتی شهروندان تصویري از شهر در ذهن ایجاد می شود.
طراحی و ایجاد مبلمان شهري از عواملی است که در ایجاد هویت زیبایی و شناسه شهر اهمیت فراوان دارد ، اما کارشناسان معتقدند ضعف مدیریت شهري عاملی براي نابسامانی در این حوزه است بر اساس اصول شهرسازي ، مبلمان شهري باید با در نظر گرفتن رفتارهاي اجتماعی و فرهنگی شهري مورد نظر طراحی و نصب شوند.
از دیدگاه یک نظریه پرداز غربی اگر قرار است شعور شهري شناخته شود باید به مبلمان آن شهر نگاه کرد ، اگر این عناصر بتوانند لبخند را به لب مردم بیاورند و براي آنها پیام آور احساس آرامش و امنیت باشند ، می توان گفت که عملکرد موفق داشته اند. مبلمان شهري به دلیل تنوع و حضور پررنگی که در جاي جاي شهر دارد در فضا سازي شهري نقش مؤثري را ایفا می کند.
طراحی و مناسب سازي مبلمان شهري
مبلمان شهري بخش زیادي ازفعالیت ها را در شهر سامان می دهد و باعث بالا رفتن کیفیت برخورداري شهروندان از محیط پیرامون و افزایش رفاه و لذت آنها در فضاهاي شهري می شود.مبلمان شهري ، مجموعه اي از تجهیزات و تسهیلاتی است که کیفیت و کارایی زندگی را در محیط شهري ارتقاء می بخشد.بنابراین انتخاب و استقرار مناسب و سنجیده مبلمان در فضاي شهري ، محیطی دلنشین و متعادل را پدید می آورد.جانمایی و نصب مناسب ، نگهداري و نظافت مبلمان شهري ، حس تعلق و خاطره انگیزي را در بین شهروندان افزایش می دهد و آشفتگی بصري در سیماي شهري را سامان می بخشد. هدف زیبا سازي فراهم آوردن محیطی است که همگی ما در آن احساس لذت کنیم. نیازهاي فیزیکی و روانی شهروندان با ایجاد و گسترش فضاهاي شهري و بکارگیري مبلمان مناسب برطرف می گردد.
اهداف طراحی مبلمان شهري
هدف اصلی برنامه ریزان شهري و طراحان از طراحی ، ساخت و ارائه مبلمان شهري در چند دسته کلی تقسیم بندي می شود که در زیر به اختصار اشاره اي به این مسئله می شود. در کل اجزاي مبلمان شهري ، دو ویژگی اساسی دارند: کاربردي بودن و زیبایی ، که در صورت داشتن هر دو ویژگی ، می توانند نیاز عملکردي و بصري شهروندان را همزمان برآورده سازند .البته این امر ، مستلزم در نظر گرفتن مقوله هاي متعددي در طراحی اجزاي مبلمان شهري است که نه تنها رنگ ، هماهنگی با محیط پیرامون ، دوام ، ایمنی و اقتصادي بودن آنها مورد نظر ششمين كنفرانس ملي برنامهريزي و مديريت شهري با تأكيد بر مؤلفههاي شهر اسلامي است، بلکه باید از نظر عملکردي ، جانمایی مناسبی در سطح شهر داشته باشند تا بتوانند پاسخگوي نیاز شهروندان باشند. در طراحی فضاهاي شهري عناصر متعددي در شهر جاي گرفته اند که جزئی از مکان هستند و چنانچه با یکدیگر هماهنگی و انسجام داشته باشند ، مضامین و مفاهیم مشترکی را بیان می کنند.
از طراحی و ارائه مبلمان شهري به شهروندان می توان اهداف کلی زیر را انتظار داشت
الف ) ارتقاي کیفیت خدمات عمومی شهري و ایجاد سرزندگی در شهروندان
با نوسازي و بهسازي مبلمان شهري و طراحی اصولی آن به گونه اي که همگام با نیازهاي مادي و روانی شهروندان باشد ، می توان به نحو چشمگیري شاهد پیشرفت و تکاپو در فعالیت هاي اجتماعی بود .در صورت ارائه درست خدمات شهري از جانب ارگان ها ، می توان روند استفاده از این خدمات را سرعت بخشید و به طبع آن شاهد سرعت گرفتن فعالیت هاي جانبی از طرف شهروندان و تلاش مضاعف ایشان در جهت زندگی شهروندي بود
ب) ایجاد میل و انگیزه در شهروندان در جهت بهسازي محیط شهري
سطح شهر که وابستگی بسیار زیادي به طراحی مبلمان شهري دارد ، می تواند روحیه حفظ و نگه داري از محیط شهري را در شهروندان افزایش داده و اهمیت فضاي شهري را در نگاه مخاطبانش بالا ببرد که این مسئله به کوششی غیر مستقیم در نگهداري و زیبا سازي شهري در اذهان عمومی جامعه دامن می زند.
ج) هویت بخشی به فضاهاي مختلف شهري
در صورت رعایت این اصل ، شهروندان می توانند با مشاهده یک مکان خاص از آن به عنوان مکانی متمایز از سایر مکان ها یاد کنند؛ در صورتی که مبلمان شهري ارائه شده در هر محله و شهر گویاي هویت تاریخی و فرهنگی آن محله یا شهر باشد ، به شخصیت دهی فرهنگی در سطح کلان دامن می زند.
د) رعایت اصل پیاده گستري :
به معناي گسترش فضاي پیاده در سطح شهر ها به جهت ارتقاي سطح کیفی زندگی شهري و ایجاد میل به پیاده روي در شهروندان با گسترش این مقوله در شهرها می توانیم شاهد برقراري رابطه عمیق تر ي بین شهروندان و محیط شهري باشیم.
ه) ایجاد یکپارچگی در سطح شهر در عین تنوع فرم
با طراحی و نصب مبلمان هاي شهري یکپارچه با چندین کارکرد مختلف می توان ضمن ایجاد یکپارچگی در اجزاي شهر موجبات کاهش مصرف مواد و کاهش ابعاد را فراهم آورد.از طرفی با یکپارچه سازي مبلمان شهري می توان از تکثیر جزئیات اضافی بسیاري در خیابان ها کاست. نکته ظریف در این میان وجه تمایز سیستم هاي یکپارچه با سیستم هاي چند منظوره است ؛ در یک سیستم چند منظوره ، محصول از ابتدا به این قصد طراحی می شود و احتمال دگرگونی در سیما و پیکره آن زیاد است ، اما در مبلمان یکپارچه لزوماً چنین هدفی دنبال نمی شود ، بلکه اجزا و عناصر مورد نظر در صورت تطابق و حفظ پیوستگی ظاهري با عنصر ثابتی یکپارچه می شوند.
بدون دیدگاه